සයිබර් අපරාධ | අපි සරල දෙයකින් පටන් ගනිමු: විශ්වාසය.
ඇතැම්විට ඔබට ආදරය කරන කෙනෙකු හෝ කතා කරන කෙනෙකු “මට ඔයාව මතක් වෙනවා” කියමින් කෙටි පණිවිඩයක් යවන මොහොතේ ඔබට දැනෙන උණුසුම් හැඟීම විශ්වාස කිරීමට පහසුය. නමුත් සැබෑව නම්, තිරයේ අනෙක් පැත්තේ සිටින පුද්ගලයා ඔබ සිතන කෙනා නොවෙන්නට පුළුවන්.
ඡායාරූප ඉල්ලීම් පිටුපස සැබෑ පණිවිඩය
කෙනෙකු ඔබගෙන් පුද්ගලික ඡායාරූප ඉල්ලා සිටියහොත්, එය නුසුදුසු බලපෑමක ආරම්භයයි. එය ආදරය හෝ සෙනෙහස මත වූ ඉල්ලීමක් නොව, පාලනය ගැන වූ ක්‍රියාවක් ලෙස සැලකිය යුතුය.
සයිබර් අවකාශයේ සැබෑ අවදානම්
අද AI සහ තාක්ෂණය මගින් ඡායාරූප සංස්කරණය කර ඔබ කිසි විටෙකත් එකඟ නොවූ දර්ශනවලට ඔබේ මුහුණ යොදා ගත හැක. ගැඹුරු ව්‍යාජ (deepfake), මුහුණු හුවමාරු (face-swap) සහ කෘතිම නිරුවත දැන් සැබෑ අවදානමකි. ඔබේ ඡායාරූපයක් අන්තර්ජාලයට ඇතුළුවීමෙන් පසු, එය පිටපත් කර විකිණිමටද හැක.
මෙවැනි දෙයක් සිදු වූ විට,
ඔබේ තනි ඡායාරූපයක් ගෙන blackmail කිරීමට, ලැජ්ජාවට පත් කිරීමට හෝ සූරාකෑමට භාවිතා කළ හැක. මෙවැනි අවස්ථාවල නිශ්ශබ්දව සිටීම අපයෝජකයාට තවත් බලය ලබා දේ.
නීතියේ මග
ශ්‍රී ලංකාවේ මෑත නඩුවකදී තම පෙම්වතියගේ පෞද්ගලික ඡායාරූප ප්‍රචාරය කළ තරුණයෙකුට, අපරාධයේ බරපතලකම හඳුනා ගනිමින් අධිකරණය ඔහුගේ ඇප ප්‍රතික්ෂේප කළේය.
නීතිය ඔබේ පැත්තේ ය, සහ අධිකරණය මේවා බරපතල අපරාධ ලෙස සලකයි.
“නැහැ” කියන්නේ කෙසේද?
- “මට එය බෙදා ගැනීමට අපහසුයි.”
- “මම මගේ පෞද්ගලිකත්වය අගය කරනවා.”
- “ඔබ මට ගරු කරනවා නම්, නැවත ඉල්ලන්නේ නැත.”
ඔබේ ශරීරය නිෂ්පාදනයක් නොවේ. ඔබේ පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කිරීම ඔබේ අයිතියයි.
ඔබ දැනටමත් මෙවැනි කාරණයකට භාජනය වී ඇත්නම්
- කලබල නොවන්න – ඔබ තනිවී නැත.
- වහාම වාර්තා කරන්න – සයිබර් අපරාධ අංශයට හෝ පොලිසියට.
- සම්පූර්ණ සාක්ෂි සුරකින්න – තිරපිටපත්, පණිවිඩ, කාලරාමු.
- අපයෝජකයා සමඟ ගැටුමක් ඇති කරගන්න එපා
- නීතිමය උපකාර ගන්න.
- විශ්වාස කළ හැකි කෙනෙකු සමඟ කතා කරන්න.
